مهندس شهریار متوکل مدیر امور اکتشافات و توسعه ذخایر معدنی شرکت ملی صنایع مس ایران در میزگردی با عنوان «چالش‌های فرآروی اکتشافات کانسارهای جدید مس و عناصر همراه» در سومین همایش فلزات غیرآهنی درباره ذخایر کشف شده در یک دهه اخیر در جهان عنوان کرد: از سال 2008 تا 2017 میلادی در جهان اکتشافات زیادی اتفاق افتاده که حدود 846 ذخیره شناسایی شده و پیش‌بینی می‌شود حدود 213 ذخیره در مراحل اکتشاف باشد که هنوز گزارش نشده است، لیکن از این تعداد فقط 19 ذخیره در مقیاس بزرگ و قابل توجه قرار گرفته است.

به گزارش مس پرس، به گفته متوکل اگر این ذخایر را به رتبه یک، دو و سه طبقه‌بندی کنیم، براساس آمارهای جهانی، چنانچه ارزش خالص فعلی ذخیره کشف شده بیش از یک میلیارد دلار باشد، آن ذخیره به عنوان رتبه یک، ارزش خالص فعلی بین 200 میلیون دلار تا یک میلیارد دلار به عنوان رتبه دو و برای ارزش خالص فعلی کمتر از 200 میلیون دلار، به عنوان رتبه سه در نظر گرفته می‌شود.
وی افزود:  براساس این داده‌ها و ذخایر گزارش شده در یک دهه اخیر، نشان می‌دهد که حدود 846  ذخیره معدنی در سطح دنیا کشف شده است. نکته مهم این موضوع است که هیچ ذخیره قابل‌توجهی در خاورمیانه در یک دهه اخیر نه تنها در رتبه یک، بلکه در رتبه دو و سه نیز کشف و گزارش نشده است. از این تعداد ذخیره تنها 19 ذخیره در رتبه اول قرار دارد و از این 19 ذخیره، 4 ذخیره مربوط به معادن مس در کشورهای اندونزی، گینه، پرو و صربستان گزارش شده است.
متوکل در ادامه خاطرنشان کرد: از سال 2012 میلادی سرمایه گذاری فعالیت‌های اکتشافی در دنیا به میزان 58 درصد با کاهش روبه‌رو شده است. همچنین از سال 2010 به بعد با وجود افزایش هزینه‌کردها در بخش اکتشاف، اما متناسب با آن حجم از سرمایه گذاری، تعداد قابل توجهی کانسار اقتصادی به روال گذشته به دست نیامده و این موضوع جای سوال دارد.
وی با اشاره به این موضوع که طی یک دهه گذشته متوسط هزینه‌های اکتشافی در سطح دنیا سه برابر شده است، گفت: متوسط هزینه‌کرد جهانی بین سال‌های 1975 تا 2000 به صورت میانگین 63 میلیون دلار به ازای هر کانسار کشف شده در رتبه‌های یک، دو و سه بوده که این هزینه‌کرد در سال‌های 2009 تا 2018 به صورت متوسط به 185میلیون دلار رسیده که حدود سه برابر شده است.
مدیر "امور اکتشافات و توسعه ذخایر معدنی" شرکت ملی صنایع مس ایران با اشاره به هزینه‌کرد میانگین جهانی در زمینه مس، عنوان کرد:‌ متوسط هزینه‌کرد به ازای هر ذخیره اکتشاف‌شده در جهان در رتبه‌های یک، دو و سه همین روند افزایشی را طی کرده است. در زمینه هزینه کرد اکتشافات به ازای هر کانسار مس (در رتبه‌های یک، دو و سه) تقریبا در دنیا از 105 میلیون دلار به 154 میلیون دلار رسیده‌ایم.
متوکل با اشاره به موضوع هزینه‌کرد در برابر آورده اکتشافات نیز خاطرنشان کرد: در دهه اخیر متوسط سالانه هزینه‌کرد فعالیت‌های اکتشافی در جهان 198 میلیارد دلار بوده که ماحصل به دست آمده آن با توجه به ارزش خالص فعلی ذخایر کشف شده، حدود 109 میلیارد دلار است که تقریبا به نصف رسیده است، این درحالی است که در دهه های گذشته این آورده حدود دو برابر بوده، اما هم‌اکنون به نصف تقلیل یافته و این می‌تواند یک چالش جدی به‌شمار رود.
واقعیت این است که سرعت اکتشافات نتیجه‌بخش رو به کاهش است. همچنین زمان لازم برای نتیجه‌بخشی اکتشافات در دهه های گذشته 7 تا 8 سال بوده که در بازه زمانی 2010 تا 2018 به حدود 15 سال رسیده است.
وی با اشاره به این موضوع که روش‌های اکتشافی در جهان تغییر کرده است، گفت: تا دهه‌های 1950 و 1960 روش‌های نتیجه بخش اکتشاف بیشتر به صورت اکتشافات چکشی بوده و عملیات صحرائی جویندگان معادن بیشترین وزن را در اکتشافات ذخایر جدید داشته‌اند، اما پس از آن به تدریج روش‌های نوین ژئوفیزیک و ژئوشیمی در جهان ابداع شده و از روش های مدلسازی مفهومی و تلفیق داده های مختلف و تطبیق آن با مدلهای شناخته شده کانسارها، به اکتشافات نتیجه‌بخش رسیده است.
در حال حاضر بیش از نیمی اکتشافات موفق، حاصل تلفیق روش‌های ژئوفیزیک و ژئوشیمی و مدلسازی مفهومی کانسار هستند. یکی از عمده ترین دلایل آن، سوق یافتن اکتشافات به عمق بوده است.
از دهه 1990 بیشتر ذخایر اکتشاف شده به‌ویژه در حوزه مس به سمت عمق پیش رفته‌اند.
مدیر "امور اکتشافات و توسعه ذخایر معدنی" شرکت مس در ادامه با اشاره به چالشهای اکتشاف کانسارهای فلزات پایه عنوان کرد: در دهه 1950 میلادی، کانسارها کشف شده فلزی در استرالیا و کانادا، حدود 20 تا 30 متر عمق داشته‌اند که این عمق در جهان به صورت متوسط 45 متر بوده است، اما  طی 10 سال اخیر میانگین عمق متوسط کانسارهای کشف شده در جهان به 180 متر رسیده است. با توجه به این موضوع باید بپذیریم که برای افزایش ضریب موفقیت در اکتشافات باید به سمت دانش نوین و متناسب با اکتشافات عمیق پیش رفت. هم‌اکنون روش‌های اکتشافی که در گذشته کاربرد وسیعی داشته اند، در اکتشاف کانسارهای عمیق دیگر جواب‌گو نیستند.
متوکل در ادامه خاطرنشان کرد: همان‌گونه که در آمارهای جهانی اشاره شده است تا دهه 1930 میلادی حدود 68درصد اکتشافات معدنی توسط جویندگان معادن انجام می شد، اما از دهه‌های 1960 به بعد نقش شرکت‌های بزرگ معدنی و دولت‌ها در امر اکتشاف پررنگ تر شد و این روند تا سال 2000 میلادی ادامه پیدا کرد و نقش60 تا 70 درصدی جویندگان معادن به سازمان‌های دولتی و شرکت‌های بزرگ معدنی منتقل شد. اما قابل توجه است که از سال 2010 حدود 63 درصد اکتشافات در دنیای غرب توسط شرکت‌های کوچک و متوسط روی داده است. این شرکت‌های کوچک به دلیل چابک بودن و ریسک پذیری آنها در استفاده از روش‌های نوین، سبب شده که سریع‌تر به نتیجه برسند، از این‌رو نقش دولت‌ها و شرکت‌های معدنی بزرگ نیز در امر اکتشاف به مرور در حال کمرنگ شدن است.