روزنامه گسترش صمت- شامگاه دوشنبه سالن همایش‌های بین‌المللی صدا و سیما میزبان نخستین اجلاس سرمایه‌گذاری و تجارت بخش معادن و نفت حوزه ایران و افغانستان بود.
عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران که دبیر علمی این اجلاس هم محسوب می‌شد، در سخنرانی آغازین این همایش گفت: داعش چشم به معادن افغانستان دوخته به همین دلیل تنها راه مبارزه با داعش در منطقه اتحاد 2 کشور ایران و افغانستان است.
کیوان جعفری‌طهرانی افزود: سرمایه‌گذاری مشترک 2 کشور در حوزه معدن و صنایع معدنی می‌تواند به امن شدن مرزهای بین 2 کشور و ایجاد اشتغال منجر شود. ضمن اینکه باید اذعان کرد که پاکستان از نزدیکی 2 کشور ایران و افغانستان به یکدیگر خوشحال نیست.
وی ادامه داد: نباید اجازه دهیم همانطور که کشور آذربایجان به راحتی از دستمان رفت و این کشور را به امریکا و اروپا باختیم، افغانستان نیز از دستمان برود.
هند و چین رقبای ایران در معادن افغانستان
جعفری‌طهرانی با اشاره به اینکه سازمان ملی زمین‌شناسی شوروی سابق در گذشته ارزش ذخایر معدنی افغانستان را افزون‌بر 900میلیارد دلار تخمین‌زده بود، گفت: براساس این برآورد 48درصد از کل ذخایر معدنی افغانستان سنگ‌آهن، 31درصد مس و بقیه ذخیره معدنی این کشور نیز شامل مواد معدنی ارزشمندی مانند نیوبیوم، کبالت، لیتیوم و... است.
همچنین افغانستان دارای ذخایر غنی از نفت و گاز است. وی افزود: سال گذشته پنتاگون براساس مطالعات اکتشافی لیزری از طریق ناسا کار ژئوفیزیک فضایی افغانستان را انجام داد و ارزش قطعی ذخایر معدنی این کشور را بیش 3تریلیون دلار برآورد کرد که به‌طور تقریبی بیش از 3 برابر تخمین شوروی سابق است.
عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران با بیان اینکه افغانستان صاحب نخستین یا دومین ذخیره بزرگ ماده معدنی ارزشمند لیتیوم در جهان است، عنوان کرد: چین در معدن مس «عینک» و هند در معدن سنگ‌آهن «حاجی گک» افغانستان فعالیت می‌کنند اما هر 2 کشور به بهانه کمبود امنیت در اجرای این پروژه‌ها تاخیر زیادی دارند.
اما اگر نبود امنیت بهانه واقعی است پس چرا هند و چین در دیگر مناطق خطرناک جهان پروژه‌های خود را به سرعت در دست اجرا دارند؟! به نظرم هند و چین با یکدیگر متحد شده‌اند تا به هر قیمتی بر ذخایر معدنی کشورهای دیگر مسلط شوند.
او همچنین از فساد گسترده اداری در دولت پیشین افغانستان انتقاد کرد و گفت: ما شاهد بودیم که در سال 2007م وزیر وقت معادن و نفت افغانستان 30میلیون دلار از چینی‌ها رشوه گرفت و پروژه معدن مس «عینک» را به آنها واگذار کرد. این واقعا اتفاق خوبی نبود و سرمایه‌گذاران با مشاهده چنین مواردی از سرمایه‌گذاری در افغانستان دلسرد می‌شوند. امیدواریم در دولت جدید افغانستان دیگر شاهد چنین اتفاقات ناخوشایندی نباشیم.
تشکیل شرکت سرمایه‌گذاری مشترک
در ادامه این برنامه عضو هیات‌مدیره اتاق مشترک ایران و افغانستان به چند تجربه ناموفق ایران در زمینه سرمایه‌گذاری در افغانستان اشاره و اظهار کرد: به عنوان مثال پروژه احداث کارخانه سیمان ایران در هرات به دلیل مشکل تامین مالی به سرانجام نرسید.
محمود سیادت با تاکید بر اینکه فرآیند اعتبارسنجی در صندوق ضمانت صادرات ایران برای ضمانت سرمایه‌گذاری شرکت‌های ایرانی در افغانستان طولانی است و باید تسریع شود، اظهار کرد: پیشنهاد می‌کنم به منظور جهش در سرمایه‌گذاری شرکت‌های ایرانی در افغانستان، شرکت سرمایه‌گذاری مشترک ایران و افغانستان در حوزه معادن تاسیس شود تا به صورت متمرکز فعالیت کند.
وی با بیان اینکه افغانستان امتیازاتی را در حوزه اقتصادی به پاکستان داد تا از دخالت‌های این کشور در افغانستان بکاهد اما در عمل این امتیازات مانع دخالت پاکستان در افغانستان نشد، عنوان کرد: این فرصت خوبی برای ایران است تا بتواند سرمایه‌گذاری‌های خود را در افغانستان افزایش دهد.
ابوالقاسم شفیعی، رییس انجمن سنگ ایران هم از اعلام آمادگی ایران برای سرمایه‌گذاری و همکاری در حوزه سنگ‌های ساختمانی افغانستان خبر داد. وی گفت: ایران در سال‌های اخیر توانسته در بخش فرآوری سنگ به پیشرفت‌های قابل توجهی دست یابد از این‌رو به شرط فراهم کردن امنیت، برای مشارکت در معادن سنگ تزئینی افغانستان آمادگی خود را اعلام می‌داریم.
نرخ کارمزد یک درصدی خدمات صندوق برای افغانستان
رییس هیات‌مدیره و مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات ایران هم از اقدام اخیر این صندوق برای گسترش مراودات و همکاری‌های معدنی ایران و افغانستان سخن گفت: ظرف یک هفته تا 10 روز آینده مصوبه یک درصدی شدن نرخ کارمزد خدمات این صندوق برای سرمایه‌گذاری در افغانستان اجرایی خواهد شد.
سیدکمال سیدعلی با اشاره به اینکه افغانستان در فهرست کشورهای گروه 7 و دارای ریسک بالای سرمایه‌گذاری برای موسسات هم‌رده صندوق ضمانت صادرات ایران قرار دارد، افزود: با وجود این ریسک بالا تصمیم گرفتیم که نرخ کارمزد خدمات خود را برای سرمایه‌گذاری در این کشور به یک درصد کاهش دهیم که مصوبه مربوط به زودی اجرایی می‌شود.
وی افزود: به این ترتیب ضمانت هر نوع سرمایه‌گذاری در افغانستان و ریسک‌های مربوط به آن به‌وسیله صندوق ضمانت صادرات ایران با نرخ کارمزد یک درصد انجام خواهد شد.
سیدعلی با بیان اینکه سرمایه صندوق ضمانت صادرات ایران هفته گذشته 2برابر شد، اضافه کرد: سقف خدمات ما برای افغانستان 100میلیون دلار بود که هم‌اکنون به 200میلیون دلار رسیده است. ضمن اینکه به میزان بیش از 265میلیون دلار نیز تامین نقدینگی برای صادرکنندگان ایرانی به افغانستان به‌وسیله صندوق انجام شده است.
راه‌اندازی صندوق سرمایه‌گذاری آهن و فولاد ایرانیان
رییس هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران نیز از راه‌اندازی صندوق سرمایه‌گذاری و توسعه آهن و فولاد ایرانیان در آینده نزدیک خبر داد.
قدیر قیافه نیز در حاشیه نخستین اجلاس سرمایه‌گذاری و تجارت بخش معادن و نفت حوزه ایران و افغانستان هدف اصلی از راه‌اندازی صندوق سرمایه‌گذاری و توسعه آهن و فولاد ایرانیان مشارکت فعالان حوزه سنگ‌آهن و فولاد کشور به منظور حضور در پروژه‌های خارج از کشور به ویژه در حوزه فرآوری سنگ‌آهن اعلام کرد و گفت: افغانستان می‌تواند اولویت اصلی فعالیت این صندوق در آینده باشد و اگر قرار است در خارج از کشور سرمایه‌گذاری کنیم، افغانستان بهترین کشور برای سرمایه‌گذاری ایرانیان در حوزه معدن و صنایع معدنی است.