«51 طرح توسعه‌ای در حوزه تغلیظ، ذوب، فرآوری، زیرساخت و مسئولیت اجتماعی در مجتمع‌های تولیدی درحال اجراست.» این جمله را رحیم محمودی، معاون طرح و برنامه شرکت مهندسی و توسعه صنایع ملی مس ایران گفت و تاکید کرد که این تعداد پروژه با برآورد اولیه سرمایه گذاری 7.8 میلیارد یورویی در دست احداث است و اگر روند اجرای طرح توسعه‌ای با سرعت به پیش برود، تا یکی دو سال آینده، تعدادی از کلان پروژه‌های شرکت ملی صنایع مس ایران در حوزه تغلیظ و زیرساخت و محصولات جانبی به بهره‌برداری رسیده و شاهد افزایش ظرفیت تولید خواهیم بود.
معاون طرح و برنامه شرکت مهندسی و توسعه صنایع ملی مس ایران در گفتگو با مس پرس، ضمن تشریح پروژه‌های توسعه‌ای برنامه‌ریزی شده و در دست اجرا گفت: این شرکت طرح توسعه‌ای بزرگی پیش‌بینی کرده است که با اجرای آن میزان تولید کاتد از 300 هزار تن به یک میلیون تن افزایش خواهد یافت.
محمودی بیان کرد: برای پیشبرد این پروژه، طرح جامعی تدوین شده و با کمک شرکت متمم و با توجه به ظرفیت‌های شرکت ملی صنایع مس ایران، تقدم و تاخر پروژه مشخص شده است که برخی از پروژه‌ها به مرحله اجرا رسیده و برخی نیز در مرحله مطالعه، اخذ مجوز و انتخاب پیمانکار هستند.
وی با اشاره به اینکه در طرح جامع ملی مس حدود 94 پروژه توسعه‌ای پیش بینی شده و از این تعداد بالغ بر 60 پروژه به شرکت متمم واگذار شده است، عنوان کرد: شرکت متمم به عنوان شرکت تخصصی توسعه‌ای شروع به کار کرده است؛ یعنی طرح‌های افزایش ظرفیت برعهده شرکت متمم است و طرح‌های بازسازی، نوسازی و بهسازی در مجموعه مس توسط مجتمع‌های تولیدی اجرا می‌شود.
وی با بیان اینکه 18 میلیارد یورو میزان سرمایه مورد نیاز برای اجرای تمامی طرح‌های توسعه‌ای است که در طرح‌های واگذار شده به شرکت متمم حدود 15.6 میلیارد یورو سرمایه‌گذاری خواهد شد، خاطرنشان کرد: از 60 پروژه واگذار شده به شرکت متمم برخی آماده افتتاح، برخی در مرحله انتخاب پیمانکار برای شروع عملیات اجرایی و برخی در میانه راه هستند.
سرعت قابل قبول اجرای پروژه فاز 3 تغلیظ سونگون
معاون طرح و برنامه شرکت متمم با تاکید بر اینکه دو پروژه بزرگ طی ماه اخیر افتتاح شد، تصریح کرد: این دو پروژه شامل کارخانه تغلیظ درآلو با ظرفیت تولید 100 هزار تن کنسانتره و پروژه تغلیظ دره‌زار با ظرفیت تولید 143 هزار تن کنسانتره در سال است.
وی با اشاره به اینکه تعدادی پروژه با ظرفیت قابل توجه برای اولین بار قرار است اجرایی شود، گفت: پروژه فاز 3 تغلیظ سونگون با ورودی 21 میلیون تن خوراک در سال و تولید 450 هزار تن کنسانتره که جزو بزرگ‌ترین پروژه‌های تغلیظ شرکت ملی مس به‌شمار میرود، شتاب خوبی گرفته و تقریبا طبق برنامه پیش میرود.
محمودی اضافه کرد: یکی دیگر از پروژه‌های توسعه‌ای شرکت ملی صنایع مس ایران، احداث کارخانه تولید 200 هزار تن کاتد مس در مجتمع سونگون است که با پیمانکاری قرارگاه خاتم‌الانبیاء در حال اجراست و با بهره‌برداری از آن ظرفیت قابل توجهی در تولید کاتد به سبد محصولات شرکت ملی صنایع مس ایران افزوده خواهد شد.
وی با بیان اینکه پروژه فاز 2 و 3 میدوک که توسط شرکت کانی مس به عنوان پیمانکار در حال اجراست نیز جزو طرح‌های توسعه‌ای بزرگ به حساب می‌آید که امیدواریم هرچه زودتر به ثمر برسد، عنوان کرد: پروژه‌های بزرگی مانند توسعه فاز 1 و 2 معدن سریدون که در مرحله انتخاب پیمانکار قرار دارد و دو پروژه افزایش ظرفیت ذوب خاتون‌آباد و سرچشمه که در مرحله مطالعه و تصمیم‌گیری هستند و به زودی اجرایی می‌شوند.
اجرای پروژه‌های جانبی برای ایجاد ارزش افزوده
معاون طرح و برنامه شرکت مهندسی و توسعه صنایع ملی مس ایران با تاکید بر اینکه برخی از پروژه‌های شرکت ملی مس پروژه‌های جانبی هستند، تصریح کرد: یکی از معضلات شرکت مس در سنوات گذشته بحث مدیریت خطوط تولید بود که بخشی از آن در قالب گاز هیدورژن سولفید رهاسازی می‌شود و این موضوع، با ماموریت و سیاست‌های شرکت ملی مس در خصوص حفظ محیط زیست همسویی ندارد، از بین می‌رفت.
وی اضافه کرد: پروژه خوب و ملی «اسید فسفریک» در شرکت مس تعریف شده که در قالب آن، اسید تولیدی مجتمع به یک ماده با ارزش افزوده بالا تبدیل می‌شود و در مرحله بعد با تولید کود شیمیایی برای مصارف کشاورزی، از واردات کود مورد نیاز از خارج کشور جلوگیری خواهد شد.
محمودی با اشاره به اینکه پیمانکار برای پروژه اسید فسفریک به تازگی انتخاب و عملیات اجرایی آن آغاز شده است، گفت: در این پروژه 760 هزار تن اسید سولفوریک به اسید فسفریک تبدیل می‌شود؛ این پروژه قابلیت تولید حدود 360 هزار تن اسید فسفریک را دارد.
وی با بیان اینکه پروژه اسید فسفریک 2 نیز در مرحله مطالعه و تصمیم‌گیری قرار دارد، اضافه کرد: پروژه‌های جانبی دیگری نیز در دستور کار شرکت مس قرار دارد؛ مانند پروژه آهک خاتون‌آباد و کارخانه آهک اهر که هر دو امسال به بهره‌برداری می‌رسند.
معاون طرح و برنامه شرکت مهندسی و توسعه صنایع ملی مس ایران گفت: پروژه احداث کارخانه CS2 و مواد شیمیایی از دیگر پروژه‌های جانبی است که کارخانه CS2 با تلاش شرکت ملی مس به مرحله عقد قرارداد رسیده و هدف آن تولید مواد شیمیایی وارداتیِ خطوط تولید در داخل است تا نیاز شرکت مس به واردات کاهش یابد.
تامین آب طرح‌های توسعه‌ای از خلیج فارس
محمودی با تاکید بر اینکه برای پیشبرد پروژه‌های توسعه‌ای به زیرساخت‌های قوی مانند آب (حدود 130 میلیون مترمکعب در سال) نیاز داریم، بیان کرد: یکی از پروژه‌های زیرساختی در دست اقدام، خط انتقال آب از خلیج فارس به کرمان است که شرکت ملی صنایع مس به صورت مشارکتی با دو شرکت صنعتی بزرگ کشور در حال اجرای این پروژه است.
وی با بیان اینکه پروژه مذکور به تنهایی برای تامین نیاز آبی پروژه‌های توسعه‌ای شرکت مس کفایت نمی‌کند، ادامه داد: پروژه دیگری از همان مسیر به صورت اختصاصی برای شرکت ملی مس در دستور کار ستاد ملی مس قرار گرفته است که نیاز به سرمایه‌گذاری 2 میلیارد یورویی دارد؛ با اجرای این پروژه، عمده نیاز آبی طرح‌های توسعه‌ای شرکت تامین می‌شود.
معاون طرح و برنامه شرکت متمم بیان کرد: در کنار این طرح‌های بزرگ آبی، چند پروژه دو منظوره تامین آب نیز پیش‌بینی شده است؛ مانند تصفیه پساب شهرهای مختلف که از این پساب در طرح‌های توسعه‌ای شرکت می‌توان استفاده کرد.
وی با اشاره به اینکه با سرمایه‌گذاری در احداث تصفیه‌خانه‌ها می‌توانیم به تامین آب شرب شهرها کمک کنیم و از پساب آنها برای پروژه‌های توسعه‌ای استفاده کنیم، گفت: در استان‌های کرمان و آذربایجان شرقی چندین پروژه برای احداث تصفیه‌خانه پیش‌بینی شده که برخی از آنها آغاز و برخی نیز در مرحله تصمیم‌گیری قرار دارند.
محمودی با بیان اینکه طرح توسعه مفتول مسی 8 میلی‌متری نیز جزو پروژه‌های شرکت ملی صنایع مس است که از شهریور ماه سال گذشته آغاز شده، اظهار کرد: در دنیا 70 درصد کاتد تولیدی به مفتول 8 میلی‌متری تبدیل می‌شود؛ برای اجرای این پروژه، زیرساخت‌های لازم برای خط تولید در مس سرچشمه وجود داشت که با بررسی‌های انجام شده قرار بر این شد تا خط تولیدی با ظرفیت 130 هزار تن در سال برای تولید مفتول 8 میلی‌متری ایجاد شود که امیدواریم تا آبان ماه سال جاری به بهره‌برداری برسد.
وی اضافه کرد: عملیات اجرایی پروژه فاز 3 و 4 تغلیظ سرچشمه نیز آغاز شده و قرار است حدود 760 هزار تن کنسانتره به ظرفیت تولید شرکت ملی مس اضافه شود. همچنین، هر کدام از این فازها حدود 388 هزار تن ظرفیت دارد که در نهایت حدود 676 هزار تن کنسانتره تولید می‌کند.
معاون طرح و برنامه شرکت مهندسی و توسعه صنایع ملی مس ایران با تاکید بر اینکه برخی از پروژه‌های در حال اجرای شرکت ملی مس جنبه زیرساختی دارند؛ یعنی در ظاهر به ظرفیت تولید اضافه نمی‌کنند اما در صورت عدم توجه، سیکل تولید از معدن تا کارخانه با مشکل مواجه خواهد شد، خاطرنشان کرد: یکی از این پروژه‌ها، پروژه IPCC است که وظیفه انتقال باطله‌ها از معدن به خارج از مجموعه را برعهده دارد و برای اولین بار در کشور با این مقیاس اجرایی می‌شود؛ امیدواریم با دانش فنی شناسایی شده از خارج از کشور، تا شهریور ماه با انتخاب پیمانکار به مرحله اجرا برسد.
شرکت ملی مس؛ پیشرو در انجام مسئولیت اجتماعی
وی با بیان اینکه شرکت ملی مس پروژه‌هایی نیز در قالب مسئولیت اجتماعی دارد، اظهار کرد: شرکت مس با میزان ثروتی که برای کشور ایجاد می‌کند باید در حوزه مسئولیت اجتماعی نیز ورود کند.
محمودی ادامه داد: افتتاح ورزشگاه کرمان یکی از پروژه‌های مسئولیت اجتماعی شرکت مس بود که استانداردهای این ورزشگاه در سطح استانداردهای بین‌المللی است و یکی دیگر از این پروژه‌ها، ورزشگاه شهر بابک است که حدود 80 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و امیدواریم تا پایان سال به بهره‌برداری برسد.
وی در خصوص درصد استفاده از دانش فنی داخلی در پروژه‌ها نیز گفت: از آنجایی که دانش و تکنولوژی ساخت قطعات و تجهیزات توسط شرکت‌های اروپایی انجام شده و اکنون با توجه به تحریم‌ها و عدم همکاری به دلایل سیاسی، این شرکت‌ها دیگر خدماتی به ما نمی‌دهند، تولید با چالش مواجه شده است.
معاون طرح و برنامه شرکت مهندسی و توسعه صنایع ملی مس ایران تاکید بر اینکه درصدد جایگزینی این شرکت‌ها با شرکت‌های داخلی تا حد امکان هستیم، بیان کرد: در چند سال گذشته اقدامات خوبی در این زمینه انجام شده و میزان وابستگی ایران به خارج کاهش یافته است.
وی بر لزوم دارا بودن پیوست بومی‌سازی قراردادهای طرح‌های توسعه‌ای تاکید کرد و گفت: ساخت تجهیزات پروژه‌هایی که در داخل امکان ساختش وجود دارد به عنوان یک شرط همکاری در قراردادها آورده شده تا انگیزه‌ای برای شرکت‌های داخلی ایجاد شود.
محمودی با اشاره به اینکه پروژه آهک اهر یکی از پروژه‌هایی بود که بومی‌سازی و با یک شرکت دانش‌بنیان قرارداد ساخت قطعات منعقد شد، تاکید کرد: تازه ابتدای راه هستیم و نمی‌توانیم بگوییم در بحث ساخت تجهیزات خودکفا شده‌ایم اما در دوره جدید مدیریتی شرکت ملی صنایع مس ایران فضای بسیار مناسبی برای بومی‌سازی ایجاد شده است و نمود آن را می‌توان در بومی‌سلزی خط 7 میلیون تنی کنسانتره توسط شرکت کانی مس با عمق 92 درصد بومی‌سازی مشاهده کرد.
حرکت به سمت بومی‌سازی در صنعت مس
وی با بیان اینکه ساخت قطعات در داخل برای اولین بار ممکن است با ریسک همراه باشد اما خوشبختانه فضای اطمینان بخشی برای صنعتگران داخلی ایجاد شده است، خاطرنشان کرد: در صورتی که همین روند را در پیش بگیریم، تا چند سال آینده به جایی خواهیم رسید که بخش عمده‌ای از تجهیزات خطوط اصلی تولید در صنعت مس بومی‌سازی شده و در داخل تولید می‌شود.
معاون طرح و برنامه شرکت مهندسی و توسعه صنایع ملی مس ایران تاکید کرد: قرار بر خودکفایی 100 درصدی نیست؛ زیرا منطق اقتصادی حکم می‌کند که به دنبال دانش جدید و به‌روز باشیم اما این مهم، تضادی با بومی‌سازی ندارد.
وی با اشاره به اینکه قرارگاه بومی‌سازی تشکیل شده است و جلسات آن با حضور مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران برگزار می‌شود، افزود: تمام تجهیزاتی که قابلیت ساخت در داخل کشور را داشته باشد در جلسات این قرارگاه بررسی می‌شود.
محمودی با بیان اینکه سرمایه‌گذاری 18 میلیارد یورویی طرح‌های توسعه‌ای عددی بزرگ و قابل توجه است، اظهار کرد: تجربه نشان داده است که پروژه‌های تغلیظ زمانی که به درآمد برسند بیش از 60 درصد نرخ بازگشت سرمایه دارند و اجرای این پروژه‌ها، عایدی خوبی برای سهامداران و سرمایه‌گذاران دارد.
وی خاطرنشان کرد: برای اجرای پروژه‌های توسعه‌ای در این مقیاس نیازمند این هستیم که بخشی از سودآوری هر ساله سهامداران به طرح‌های توسعه‌ای اختصاص یابد.
معاون طرح و برنامه شرکت مهندسی و توسعه صنایع ملی مس ایران اضافه کرد: در صورتی که ظرفیت تولید کاتد مس به یک میلیون تن برسد درآمد شرکت نیز حدود 10 میلیارد یورو در سال خواهد بود؛ این در حالی‌ست که درآمد شرکت مس درحال حاضر در سال 2 میلیارد یورو است.
وی با تاکید بر اینکه در صورت سرمایه‌گذاری، ظرف پنج سال آینده درآمد شرکت پنج برابر می‌شود، از سهامداران خواست تا بر روی سیاست تقسیم سود به نحوی برنامه‌ریزی کنند که از سرمایه‌گذاری بر طرح‌های توسعه‌ای غافل نشویم.
محمودی بیان کرد: شرکت ملی صنایع مس ایران از نظر ذخایر در دنیا رتبه پنجم را دارد اما از نظر تولید کاتد رتبه هجدهم را داراست و به نظر می‌رسد تنها راه برای از بین بردن این فاصله، سرمایه‌گذاری باشد که در نهایت هم سودآوری قابل توجهی برای سرمایه‌گذاران دارد.
